Anyang kentindeki Yin Xu: Büyük bir başkente sahip Shang uygarlığının kalıntısı

CGTN Muhabiri Hasiyet Niyazi, Çin’in orta kesiminde yer alan Henan eyaletinin Anyang kentinde bulunan Yin Xu adlı tarihi kalıntıların, Çin tarihindeki arşivlerde ismi geçen ve arkeolojik araştırmalarla ispatlanan, geç Shang Hanedanı’nın başkenti olduğunu açıkladı. Yin Xu'nun, Kehanet kemik yazıtlarının keşfiyle dünyayı şoke ettiği ve Çin’in yazılı tarihini yaklaşık beş yüzyıl öne çektiğini aktaran Hasiyet Niyazi, şunları kaydetti:

"Yin Xu, Henan eyaletine bağlı Anyang kentindeki Huan Nehri boyunca yer almakta olup, ülkemizin en uzun süreli arkeolojik çalışmalarından en verimli arkeolojik başarıları elde ettiği antik başkenti. Burada bulunan büyük saraylar, kraliyet mezarları, on binlerce kehanet kemiği, bronz ve yeşim taşı eserleri Çin’in Tunç Çağı’nın görkemine tanıklık etmiştir."

Son yıllarda devam ettirilen arkeolojik araştırmalarda yeni ilerlemeler kaydedildiğini dile getiren Hasiyet Niyazi,  "Gölet ve sayısız ağaçları içeren bahçeli bir alan, bunu Huan Nehri’ne bağlayan suyolu ve satranç tahtası şeklindeki yol ulaşım şebekesinin keşfedilmesi, başkentin görkemli yapısının incelenmesi için önemli kanıtlar sağlamıştır." dedi.

Hasiyet Niyazi, Çin Sosyal Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü’nden araştırmacı Niu Shishan'ın, Yin Xu kalıntıları hakkında “Yin Xu’de bulunan yollar, kraliyet sarayları bölgesi, kraliyet mezarlığı bölgesi, el sanatları bölgesi ve yerleşim noktalarını birbirlerine bağlıyor. Bu, Shang Hanedanlığı’nın görkeminin bir yansımasıdır. Bu  titizlikle tasarlanan trafik sistemi, Shang Hanedanlığı’nda, hatta daha öncesinde kentçilik planlama anlayışı ve ulusal yönetimin yüksek seviyesinin işaretidir."  dediğini aktardı.

1928’de Yin Xu’ya arkeolojik kazı çalışmasının başlatılmasından bu yana geçen 100 yıla yakın arkeolojik keşiflerin, Shang toplumunu kapsamlı şekilde canlandırdığını vurgulayan Hasiyet Niyazi, "Burası, Shang Hanedanlığı’nın son döneminde devletin siyasi merkezidir. Buradaki görkemli saray ve tapınaklar, 270 yılı aşkın sürede 12 kral tarafından gerçekleştirilen devlet yönetimine tanıklık etmişti." açıklamasını yaptı.

Hasiyet Niyazi, Huan Nehri’nin kuzey kıyısındaki kraliyet mezarlık bölgesinde, Çin tarihindeki en ağır bronzdan tören kabı çıkarıldığını anımsatarak "Houmuwu Ding adlı bronz kap, 832,84 kilo gram ağırlığında. Bu kap, Shang Hanedanlığı’nın devlet gücü ve protokol sisteminin sembolü olarak kabul ediliyor." dedi.

Büyük ölçekli el sanatlar atölye bölgesinin, bakır döküm, yeşim taşı yapımı ve çömlek yapımı gibi birçok kategoriyi kapsadığına değinen Hasiyet Niyazi, "Bu da o dönemdeki mükemmel teknik seviyeyi ve toplumsal iş bölümünü yansıtıyor. Yin Xu’deki şok edici keşifler, kehanet kemikleriyle başladı. Buradan toplamda çok zengin içerikli yaklaşık 150 bin kehanet kemiği ortaya çıkarıldı ve bunlar Shang Hanedanlığı toplumunun 'ansiklopedisi' olarak adlandırılabilir." ifadelerine yer verdi.

Çin Sosyal Bilimler Akademisi Üyesi Song Zhenhao'nun “Kehanet kemik yazıtları, Çin’de şimdiye kadar bulunan en eski olgun yazı sistemidir; Çince karakterlerinin gelişiminin temelini ve Çin medeniyetinin kaynağını oluşturmuştur.” sözlerine yer veren Hasiyet Niyazi, "2006 yılında Yin Xu, Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi. Bugün, modern teknolojiler bu hazinenin korunmasına ve aktarılmasına yeni bir ivme kazandırıldığını belirtti.

Hasiyet Niyazi, “Dijital Yin Xu” adlı izleme sisteminin, uzaktan algılama uydusuyla sahanın güvenliğini koruduğu; 3D tarama teknolojisi sayesinde, değerli tarihi eserler hassas şekilde dijitalleştirilerek “dijital ölümsüzlüğe” kavuşturduğuna dikkat çekerek "3 bin yılı aşkın bir geçmişe sahip olan bu eski başkent, yeni bir canlılık gösteriyor." ifadelerini kullandı.