Dicle Elektrik MASS PLC-RF projesi teknik çalıştayına ev sahipliği yaptı

EPDK tarafından Temmuz 2022 Ar-Ge proje döneminde onaylanan, 21 elektrik dağıtım şirketinin paydaşlığında ve Elder koordinatörlüğünde yürütülen, Milli Akıllı Sayaç Sistemleri (MASS) Entegrasyonlu Bağımsız PLC ve RF Haberleşme Protokol ve Ürün Geliştirme Projesi kapsamındaki teknik çalıştay, Dicle Elektrik’in ev sahipliğinde Diyarbakır’da gerçekleştirildi. Elder İş Geliştirme ve Ar-Ge Koordinatörü İstemi Mavi, çalıştaydaki konuşmasında sektörün Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verdiğini ve dönüşümü hızlandıracak inovasyon yatırımlarını desteklediğini ifade etti. Dicle Elektrik Genel Müdür Yardımcısı Nedim Tüzün ise 2022 yılını dağıtım şebekelerinin 23 milyar kWh enerjiyle kapattıklarını, bu yıl ise 23,5 milyar kWh’in geçileceğini öngördüklerini belirtti.

Dicle Elektrik’in ev sahipliğinde gerçekleştirilen Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) Entegrasyonlu Bağımsız PLC ve RF Haberleşme Protokol ve Ürün Geliştirme Projesi kapsamındaki teknik çalıştaya, Elder ve elektrik dağıtım şirketlerinin temsilcilerinin yanı sıra akademisyenler, sektördeki yerli ve yabancı çözüm üretici firma temsilcileri katıldı. Çalıştayda, MASS entegrasyonlu PLC&RF teknolojisi kullanılarak çalışması hedeflenen sayaç okuma sistemlerinin, protokol, haberleşme ve şifreleme yöntemlerinde standartlaşmanın nasıl sağlanabileceği ele alındı.

Çalıştayın açılış konuşması Elder İş Geliştirme ve Ar-Ge Koordinatörü İstemi Mavi tarafından yapıldı. Dağıtım faaliyetinin, temelde insana dayalı bir yapıdan teknoloji odaklı bir yapıya dönüştüğüne dikkat çeken İstemi Mavi, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Sektörümüz her yıl artan bir ivme ile Ar-Ge çalışmalarına ağırlık veriyor, dönüşümü hızlandıracak inovasyon yatırımlarını destekliyor ve toplam bilgi-kaliteyi artıracak akademi çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor. Bu hususta, desteklerinden dolayı başta EPDK olmak üzere tüm kamu ve EDAŞ yöneticilerimize teşekkürlerimizi iletmek istiyorum. Elder olarak odağımıza insan, çevre ve teknolojiyi alarak faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Bu süreçte sürdürülebilir bir ekosistem tesis ederek sektörün inovasyon merkezi olma vizyonunu hayata geçiriyoruz.

Hızlandırma programlarımız, teknokentler ile yaptığımız iş birlikleri, koordinatörlüğünü üstlendiğimiz sektörümüze yönelik ulusal ve uluslararası projeler bu hedefe ulaşma yolunda attığımız adımlara birkaç örnek niteliği taşıyor. Önümüzdeki yıllarda da enerji alanında geliştirdiğimiz projelerimiz ile global ölçekte yer alacağımıza inancımız tam.”

Kayıp-kaçak, 19,4 milyarlık yatırım ile 33 puan düştü

Dicle Elektrik Genel Müdür Yardımcısı Nedim Tüzün ise Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’te 2,2 milyon aboneye sahip olduklarını, 21 dağıtım şirketi arasında enerji tüketimi açısından İstanbul'un ardından ikinci sırada yer aldıklarını söyledi. Tüzün, ülke genelinde abone başına 4.500 kWh elektrik tüketimi gerçekleşirken, kendi bölgelerinde bunun 11.500 kWh ile 2,5 katı olduğunu da kaydettiği konuşmasını şöyle sürdürdü: “2013'te yüzde 76'lık kayıp-kaçak oranıyla devraldığımız şirketimizde, bugün bu oran yüzde 43. Bunu tesis edebilmek adına 2013'ten bu yana Ar-Ge ve teknolojiyi merkeze alarak 19,4 milyar liralık yatırıma imza attık. Bunun büyük kısmı şebeke yenileme ve güçlendirmesine harcandı. Akıllı şebeke dönüşümüyle 11.400 MWh kayıp-kaçak tüketimin önüne geçtik. Önümüzdeki 2 yılda 6,5 ve 8 milyar lira aralığında yeni yatırımlar gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Bunun yanı sıra Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı’ndan onaylı Ar-Ge merkezimizde Ar-Ge mühendislerimiz tarafından yerli imkanlarla yaptığımız çalışmalarla sektörün gelişimine katkı sağlıyoruz. Sektöre güçlenmesi ve yerli teknolojilerin artması için görev ve sorumluluk bilerek çalışmalarımıza devam edeceğiz.” dedi.

Dicle Elektrik olarak enerji dağıtımını il ve ilçe merkezleri, kırsal ve tarımsal sulama alanları olarak 3 kategoride ele aldıklarını da kaydeden Tüzün, ülke genelindeki kayıp-kaçak oranının yüzde 13’ün altında olduğuna dikkat çekerek “Bunlardan il ve ilçe merkezlerinde kayıp kaçak oranı yüzde 30'un altında. Kırsalda yüzde 75-80'in üzerinde, tarımsal sulama alanlarında ise yüzde 40'ın üzerinde. Türkiye'deki tarımsal sulamanın yarısı bölgemizde bulunuyor ve tüketimin önemli miktarı buraya gidiyor.” dedi.

Tüketimin 23,5 milyar kWh’yi geçmesi öngörülüyor

2022 yılını dağıtım şebekelerinin 23 milyar kWh enerjiyle kapattıklarını, bu yıl ise 23,5 milyar kWh’in geçileceğini öngördüklerini de belirten Genel Müdür Yardımcısı Tüzün, konuşmalarına şu ifadeleri ekledi: “Türkiye genelindeki akıllı şebekelerin yaklaşık yarısına sahip enerji şirketi olarak şehir merkezinde takılı 1 milyon adeti aşkın akıllı sayacımız ve 230 bini aşkın modemimiz ile teknolojiyi merkeze alan GSM sistemleri üzerinden uzaktan okuma yapmaya devam ediyoruz. Bu kapsamda bir modem ile yaklaşık 5 sayaç okuyabiliyoruz. Kalan yaklaşık bir milyon sayacı GSM sistemler ile okumayı planladığımızda 500 bin GSM modem kullanmamız gerekecek. Ancak kırsal alanda GSM kapsama alan sıkıntıları nedeni ile data transferinde sorun yaşayabileceğimizin de farkındayız. Bu sebeple gerçekleştirilecek PLC ve RF çözümlerin sektöre büyük katkı sunmasını diliyoruz.”

Şifre ve haberleşme yöntemlerinde standartlaşma

Elektrik dağıtım şirketlerinin katılım gösterdiği çalıştayda, farklı markaların kendine ait şifre ve haberleşme yöntemlerinde standartlaşmayı sağlayarak elektrik dağıtım sektörüne özgü bağımsız bir PLC (güç hattı iletişimi) ve radyo frekanslı haberleşme protokolü ile ürün geliştirilmesi konusu ele alınarak tartışıldı.

Haberleşme protokolü yazılımı ve ürün geliştirilmesi öncesinde teknolojinin son durumunun ele alındığı çalıştaya, konu hakkında çalışmalar yapmış ve yapmaya devam eden üretici ve akademisyenler yapmış oldukları araştırmalar ve konu değerlendirmeleriyle katkı sundular. Üretici ve akademisyenlerin yanı sıra haberleşme teknolojileri alanında Ar-Ge projesi veya yatırım çalışmaları yapan EDAŞ’lar da edindikleri tecrübeleri, problemleri ve çıktı verilerini sektör temsilcileriyle paylaştılar.

Çalıştay; elektrik dağıtım sektöründe kullanılacak olan PLC&RF sayaç okuma sistemlerinde, marka bağımlığını ortadan kaldırmak için birlikte çalışabilirlik ve yerine çalışabilirlik prensiplerini ön planda tutulacak, PLC, RF ve hibrit ürün geliştirilmesi için gelecek dönemde yapılacak çalışmalar için yol haritasının belirlenmesi ile başarılı bir şekilde tamamlandı.