A1 Capital'den dünyadan haberler

A1 Capital'in değerlendirmesine göre, Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türk bankacılık sektörü için görünümünün 2024 yılı ortasındaki "iyileşen" durumundan 2025 yılı için "nötr"e revize edildiğini açıkladı. Değerlendirmede şu bilgiler verildi:

"Fitch "Türk Bankaları Görünümü" raporunda, belirlenen görünümün hala yüksek enflasyon ve Türk Lirası faiz oranları, yavaşlayan ekonomik büyüme ve düzenleyici müdahaleden kaynaklanan varlık kalitesi üzerindeki kısa vadeli baskıyı, yetkililerin politika değişikliğinin ardından iyileşen işletme koşullarıyla dengelediğini belirtti.

"Dünya Bankası Kıdemli Ekonomisti Sibel Kulaksız, Dünya Bankasının Türkiye'ye yönelik proje onaylarının artmasının, ekonomi politikalarına güvenin kuvvetlendiğinin göstergesi olduğunu söyledi. Kulaksız, Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulunca, Türkiye'nin elektrikli demir yolu taşımacılığını yaygınlaştırma çabalarına destek olmak ve halk sağlığı acil durumlarına yönelik hazırlık ve yönetim kapasitesini iyileştirmek amacıyla toplam 910 milyon dolarlık finansmanı onaylamasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump'ın, daha çok ticaret politikalarına odaklandığını ifade eden Kulaksız, Türkiye ile yapılan görüşmelerde iki ülke arasındaki potansiyel işbirliği alanlarının değerlendirileceğini düşündüklerini belirtti.

"Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk priminin (CDS) 250 baz puanın altına düşmesiyle ilgili, "İyileşen risk primimiz sayesinde dış finansmana erişim kolaylaşırken dış finansman maliyeti de düşmektedir." dedi. Türkiye'nin CDS'inin 250 baz puanın altına düştüğünü hatırlatan Şimşek, şunları kaydetti: "2020 yılı Şubat ayından sonraki en düşük seviyesine gerileyen CDS, ekonomi programımıza duyulan güvenin ve program kazanımlarımızın en somut göstergelerinden biri. 2023 yılı Mayıs ayına göre düşüş, gelişmekte olan ülkelerde ortalama 49 baz puan iken ülkemizde 456 baz puan. İyileşen risk primimiz sayesinde dış finansmana erişim kolaylaşırken dış finansman maliyeti de düşmektedir."

"Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen Doha Forum 2024'e katılan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 'Akıllı Ekonomiler Çağında Rekabet Edebilirlik' başlıklı panelde konuştu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin küresel olarak önemli bir üretim üssü haline geldiğini belirterek, "Bizim için asıl zorluk değer zincirini yukarı taşımak. Bu nedenle son 10 yıla bakacak olursanız AR-GE harcamalarını neredeyse iki katına çıkardık" dedi. Şimşek, "Türkiye, küresel olarak önemli bir üretim üssü haline geldi." diyerek, yapay zeka teknolojilerine hazırlık için önemli yatırımlar yaptıklarını anlattı.

"TÜRK-İŞ, HAK-İŞ ve DİSK, günün ekonomik ve sosyal koşullarına göre işçinin ve ailesinin insanca yaşamasını mümkün kılacak ve insanlık onuruyla bağdaşacak asgari ücret belirlenmesi gerektiğini bildirdi. Bu kapsamda 3 konfederasyonun genel başkanlarının asgari ücret konusundaki gelişmeleri ve kamuoyuna yansıyan görüşleri değerlendirdiği ve ortak bir açıklama yapılmasının kararlaştırıldığı aktarılan açıklamada, işçiler ve aileleri için insana yakışır yaşam düzeyini sağlayacak bir asgari ücret belirlenmesinin milyonlarca işçinin beklentisi ve ortak talebi olduğu vurgulandı.

"Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ihlallerinde uygulanacak idari para cezasının alt sınırı 241 bin 43 lira olarak belirlendi. Rekabet Kurumu'nca hazırlanan konuya ilişkin tebliğ, Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, Kanun'da ifade edilen idari para cezası alt sınırı, yüzde 43,93 olarak belirlenen yeniden değerleme oranında artış esas alınarak, 1 Ocak 2025'ten 31 Aralık 2025'e kadar geçerli olmak üzere 241 bin 43 lira olarak uygulanacak.

"Ticaret Bakanlığı, İran menşeli düz camların ithalatında uygulanan korunma önlemi süresinin uzatılması için soruşturma açılmasını kararlaştırdı. Buna göre, yerli üretici tarafından yapılan başvuru sonucu İran menşeli düz camların ithalatına yönelik ön inceleme yapıldı. İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu, başvuruyla ilgili İran menşeli düz cam ithalatı için yürürlükte bulunan korunma önleminin yerli üretim üzerindeki etkisini araştırmak ve mevcut korunma önleminin süresinin uzatılmasının gerekli olup olmadığını tespit edebilmek amacıyla korunma önlemi uzatma soruşturması açılmasına karar verdi. Soruşturma tamamlanıncaya kadar ithalattan kaynaklanabilecek telafisi güç zararların ortaya çıkmasının engellenebilmesi amacıyla, 12 Aralık tarihinden başlamak üzere, 200 gün süreyle uygulanması, anılan önlemin ton başına 36 dolar olarak belirlenmesi kararlaştırıldı.

"Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, zorunlu trafik sigortası fiyatlarının her yerde farklılık göstermesinin araç sahiplerini mağdur ettiğini belirterek, "Devletin belirlediği bir taban-tavan fiyat aralığının oluşturulması gerekiyor." ifadesini kullandı.

"Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'ne (UTTS) geçişle ilgili yaşanan yoğunluk nedeniyle, vergi mükelleflerinin mağdur olmamaları için, sisteme kayıt tarihi 31 Ocak 2025 olarak yenilenirken, 31 Aralık 2024 tarihine kadar sisteme kaydolanlar donanım fiyatlarında yılsonunda yaşanacak artıştan etkilenmeyecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca (GİB) hazırlanan, "Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ", Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) teknolojisinin yüzde 100 güvenli şekilde ve Türk mühendislerince geliştirildiğini açıkladı.

"Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), sigortaya tabi mevduat ve katılım fonu tutarını yeniden değerleme oranına bağlı olarak 650 bin TL'den 950 bin TL'ye yükseltti.

"Avrupa ülkelerine yılın 11 ayında yapılan ihracat, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 artışla 28 milyar 505 milyon 716 bin dolar oldu. Kasım ayında da sektörün ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,3 yükselişle 3 milyar 241 milyon 318 bin dolar olarak gerçekleşti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Türkiye'nin ihracatı ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 artarak 238 milyar 669 milyon 378 bin dolar olarak kayıtlara geçti. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, büyüme sorunu yaşayan Alman ekonomisini desteklemek amacıyla çelik endüstrisi üst yöneticileri, iş konseyi temsilcileri ve sendika liderleriyle 9 Aralık'ta Berlin'de bir araya geleceğini duyurdu. Scholz, Funke Medya Grubuna bağlı gazetelere yaptığı açıklamada, çelik endüstrisinin sanayi için önemli olduğunu belirterek, "Şimdi hedefimiz, Almanya'da çelik üretimini uzun vadede güvence altına almak. Çelik endüstrisini güvence altına almak, jeostratejik öneme sahip." ifadelerini kullandı.

"İngiltere'de İşe Alım ve İstihdam Konfederasyonu (REC) ve KPMG tarafından bugün yayınlanan bir anket, yeni İşçi Partisi hükümetinin ilk bütçesinin ardından İngiltere'de işçi talebinin geçen ay düştüğünü gösterdi. REC'in personel talebi endeksi Kasım ayında Ekim ayındaki 46.1'den Ağustos 2020'den bu yana en düşük değer olan 43.9'a geriledi. REC'e göre Kasım ayında daimi personel yerleştirmeleri Ağustos 2023'ten bu yana en hızlı düşüşü yaşadı, ancak geçici işçiler için düşüş hızı Ekim ayına göre biraz azaldı.

"Birçok Fed yetkilisi, faiz oranlarının düşmeye devam edeceğini öngördüklerini belirtirken, hız konusunda daha temkinli olunması gerektiğini vurguladı.

"San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, yeni verilerin işgücü piyasasının iyi bir durumda olduğunu gösterdiğini söyledi. Bu ay bir faiz indirimi konusunda rahatsızlık duymadığını ifade eden Daly, politika faiz oranı olması gereken seviyeye yaklaştığında "daha düşünceli ve temkinli bir yaklaşım" benimseyeceğini belirtti. Daly, daha önce kısa vadeli borçlanma maliyetlerinin yüzde 3 civarında son bulabileceğini düşündüğünü ifade etmişti.

"Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de gelecek yıl faiz oranlarının bugünkü seviyesinden oldukça aşağıda olmasını beklediğini, Fed’in faiz indirimi sürecinde bir duraklama noktasını belirlemeye çalıştığını söyledi.

"Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack ise, faiz oranlarının zamanla düşmesi gerektiğini düşündüğünü belirtti. Hammack, hala yüksek olan enflasyon ve sağlıklı işgücü piyasası nedeniyle, "faiz indirimlerinin hızını yavaşlatmanın mantıklı olabileceği bir noktada olunduğunu kaydetti.

"ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, finansal sistemin ticari gayrimenkul ve kripto riskleriyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu. Yellen, ABD Finansal İstikrar Gözetim Konseyi (FSOC) toplantısının açılışında yaptığı konuşmada, dayanıklı finansal sistemin güçlü bir ekonomi için kritik öneme sahip olduğuna işaret etti. Geçen yıl mart ayındaki bölgesel banka iflaslarına dikkati çeken Yellen, bu çerçevede o tarihten bu yana hızlı ve kararlı şekilde hareket ettiklerini, FSOC'un bankacılık streslerinin ortaya çıkardığı zayıflıkları ele almak için koordinasyona öncülük yaptığını anımsattı. Yellen, ticari gayrimenkuldeki kredi riskinin bu yıl daha belirgin hale geldiğini ifade ederek, düzenleyicilerin finans sektörünün bunu ele alma becerisine odaklanmayı sürdürmesinin gerektiğini söyledi.

"ABD'de tüketici kredileri, Ekim'de 19,2 milyar dolarla beklentilerin üzerinde artış kaydetti. ABD Merkez Bankası (Fed), ekim ayına ait tüketici kredileri verilerini açıkladı. Buna göre ülkede tüketici kredileri, ekimde önceki aya kıyasla 19,2 milyar dolar artarak 5,1 trilyon dolarlık hacme ulaştı. Tüketici kredilerine ilişkin piyasa beklentisi 10,1 milyar dolar artması yönündeydi. Tüketici kredileri, Eylülde 3,2 milyar dolar artmıştı. Bu dönemde kredi kartı ve benzeri devir yapan krediler, aylık bazda 15,7 milyar dolar artarken ev, otomobil ve öğrenci kredisi gibi devir yapmayan krediler ise 3,5 milyar dolarlık artış kaydetti. Tüketici kredileri, ekimde yıllık bazda da yüzde 4,5 arttı. Devir yapan krediler, ekimde yıllık yüzde 13,9 ve devir yapmayan krediler yüzde 1,1 yükseldi.

"ABD'nin büyük bankalarından Goldman Sachs'ın, bankaların kredi ve yatırım faaliyetlerini iklim değişikliğiyle mücadele çabalarıyla uyumlu hale getirmeyi taahhüt eden "Net-Sıfır Bankacılık İttifakı"ndan ayrıldığı bildirildi. Bankadan konuyla ilgili, "Hedeflerimize ulaşmak ve müşterilerimizin sürdürülebilirlik hedeflerini desteklemek için gerekli yetkinliklere sahibiz." açıklamasında bulunuldu. Goldman Sachs'ın dünya genelinde düzenleyiciler tarafından uygulanan ve giderek yükselen sürdürülebilirlik standartları ile raporlama gerekliliklerine odaklanmış durumda olduğu belirtilen açıklamada, "Son yıllarda firmanın net sıfır hedefleri doğrultusunda önemli ilerlemeler kaydettik ve gelecek aylarda ek sektörlere genişlemek de dahil daha fazla ilerleme kaydetmeyi umuyoruz." ifadesine yer verildi.

"ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump, Ocak ayında göreve başladıktan sonra Fed Başkanı Jerome Powell'ı değiştirmeye çalışmayacağını söyledi. NBC News'in "Meet the Press with Kristen Welker" programında, görev süresi 2026'da sona erecek olan Powell'ı görevden almak isteyip istemeyeceği sorulduğunda Trump, "Hayır, sanmıyorum" yanıtını verdi. Bunun yanında Trump, “İttifaka üye olan diğer ülkelerin ödemelerini gerçekleştirmemesi halinde NATO'dan çıkmayı ciddi olarak gündeme alabileceğini dile getiren Trump, 'ABD'ye adil davranmazlarsa ittifaktan çıkmayı kesinlikle düşüneceğim,” dedi. ABD'nin önemli dış ticaret ortaklarına vaat ettiği gümrük vergilerinin Amerikalı tüketiciler için fiyatları yükseltmeyeceğini garanti edemeyeceğini de söyledi ve bir kez daha bazı siyasi rakiplerinin ve kendisine karşı yasal davalar açan federal yetkililerin hapse atılması gerektiğini öne sürdü. Trump sık sık açıklayıcı ifadelerle uyarıları birbirine karıştırdı ve bir noktada "işler değişebilir" uyarısında bulundu.

"Çin Merkez Bankası'nın (PBOC) açıkladığı resmi verilere göre, Çin MB altı aylık bir aranın ardından Kasım ayında rezervleri için altın alımına yeniden başladı. Çin'in altın varlıkları Ekim ayında 72,80 milyon ons iken Kasım ayı sonunda 72,96 milyon onsa yükseldi. Çin'in altın rezervlerinin değeri Ekim sonundaki 199,06 milyar dolardan Kasım sonunda 193,43 milyar dolara geriledi.

"Çin Ulusal İstatistik Bürosu'nun açıkladığı verilere göre, tüketici fiyatları Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,2 arttı. Analistler, tüketici enflasyonunun Kasım ayında bir yıl öncesine göre yüzde 0,4'e yükselmesini bekliyorlardı. Çin Ulusal İstatistik Bürosu'nun Pazartesi günü yayınladığı verilere göre tüketici fiyat endeksi geçen ay bir önceki yıla göre yüzde 0,2 artış gösterdi. TÜFE, Ekim ayındaki yüzde 0,3'lük düşüş ve öngörülen yüzde 0,4'lük düşüşle karşılaştırıldığında, ay bazında yüzde 0,6 düştü. NBS istatistikçisi Dong Lijuan, TÜFE'deki daha hızlı aylık düşüşün esas olarak gıda fiyatlarındaki iklim ve hava durumu sebebiyle yüzde 2,7'lik düşüşten kaynaklandığını söyledi.

"Japonya'da gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) Eylül ayına kadarki üç aylık dönemde yıllık bazda yüzde 1,2 artarak ekonomistlerin medyan tahmininden ve yüzde 0,9'luk ilk büyüme tahmininden daha yüksek gerçekleşti. Norinchukin Araştırma Enstitüsü'nün başekonomisti Takeshi Minami, "Aralık ayında bir faiz oranı artışına yönelik argümanı destekliyor, ancak tüketimdeki zayıflık endişe verici" dedi. Kabine Ofisi'nin Pazartesi günü revize ettiği veriler, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) Eylül ayına kadar olan üç ayda yıllık bazda yüzde 1,2 arttığını gösterdi. Bu, ekonomistlerin medyan tahmininden ve yüzde 0,9'luk ilk büyüme tahmininden daha yüksek. Revize edilen sayılar, 15 Kasım'da yayınlanan ön verilerdeki yüzde 0,2'lik büyümeye kıyasla, fiyat ayarlı terimlerle çeyrek bazında yüzde 0,3'lük bir genişlemeye karşılık geliyor.

"Güney Koreli şirketler, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın elektrikli araçlara yönelik vergi kredilerini geri alabileceği endişesiyle ABD'de elektrikli araç batarya tesisleri kurmak için 54 milyar dolarlık yatırım hamlesini yeniden gözden geçiriyor. Konuyla ilgili bilgi sahibi olan kişiler, bazı Koreli şirketlerin elektrikli araçlara olan talebin azalmasından ve Trump'ın neler yapabileceğinden endişe duydukları için devam eden bazı tesis inşaatlarını yavaşlattıklarını ya da durdurduklarını söyledi.

"Suudi Arabistan, OPEC+'nın üretimi artırmayı ertelemesinin ardından Asya'daki alıcılar için petrol fiyatlarını beklenenden daha fazla düşürerek piyasanın görünümünün ne kadar zayıf kaldığının altını çizdi."