AB'de zeytinyağı sahtekârlığı rekor seviyeye ulaştı

Zeytinyağının maliyeti, iklim krizinin neden olduğu aşırı hava koşulları ve diğer faktörlerden etkilenen üretimle birlikte 2018'den bu yana iki kattan fazla arttı.

Fiyat arttıkça, yanlış etiketleme, potansiyel dolandırıcılık ve kontamine yağları içeren güvenlik vakalarını içeren “sınır ötesi AB bildirimlerinin” sayısı da arttı.

2018'in ilk çeyreğinde AB tarafından bu türden sadece 15 vaka kaydedildi. Guardian'a bilgi edinme özgürlüğü yasaları kapsamında açıklanan verilere göre bu yılın ilk üç ayında bu sayı üç kattan fazla artarak 50'ye yükseldi.

Ancak bu vakalar sadece üye devletler tarafından tespit edilen ve AB sağlık genel müdürlüğüne bildirilen vakalar. Rakamlar yerel vakaları içermemekte ve dolandırıcılığın gerçek boyutu muhtemelen çok daha yüksek olduğu düşünülmekte.

Raporları, pestisitler, mineral yağlar gibi izinsiz maddelerle kontamine olmuş yağları ve cam parçalarının bulunduğu vakaları içermekte.

Sızma zeytinyağının, örneğin daha düşük veya daha ucuz kalitede yağlarla karıştırılarak tağşiş edildiğine karar verilen birçok vaka, sızma zeytinyağının natürel sızma (daha düşük asitli, daha kaliteli, rafine edilmemiş bir yağ) olarak etiketlendiği vakalar ve yanıltıcı veya yanlış menşe etiketlemesi vakaları da bulunmakta.

Tipik bir örnek olarak Şubat ayında Almanya, İsrail'den gelen ve daha fazla rafine edilmeden insan tüketimi için uygun olmadığı düşünülen “lampante yağı ‘nın ’sızma zeytinyağı” olarak pazarlandığı bir vakayı rapor etti. Bazı yağlar birkaç sınırı geçmiştir; Almanya Mart ayında “Hollanda üzerinden Suriye'den gelen zeytinyağının yanıltıcı yanlış etiketlenmesi” vakasını bildirmiştir.

Tipik bir örnek olarak Şubat ayında Almanya, İsrail'den gelen ve daha fazla rafine edilmeden insan tüketimi için uygun olmadığı düşünülen “lampante yağı ‘nın ’sızma zeytinyağı” olarak pazarlandığı bir vakayı rapor etti. Bazı yağlar birkaç sınırı geçmiştir; Almanya Mart ayında “Hollanda üzerinden Suriye'den gelen zeytinyağının yanıltıcı yanlış etiketlenmesi” vakasını bildirmiştir.

 AB'ye 2023'ün başından bu yana gönderilen 182 zeytinyağı sahtekârlığı ve uygunsuzluk bildiriminin 54'ü İtalya'dan, 41'i İspanya'dan ve 39'u Yunanistan'dan gelen ürünlerle ilgiliydi.

Küresel ısınma son yıllarda zeytinyağı üretim seviyelerinde düşüşe neden oldu. 2018-19'da dünya zeytinyağının yarısından fazlasını üreten İspanya'daki mahsuller, kuraklık ve 40C'nin  üzerindeki sıcak hava dalgalarından etkilendi.

Uluslararası Zeytin Konseyi'nin (IOC) geçici rakamları, küresel üretim seviyelerinin 2023-24'te 2018-19'a göre yüzde 27 düşüşle 2,4 milyon tona gerilemesinin beklendiğini ve öngörülen tüketim seviyelerinin 2,6 milyon tondan daha düşük olduğunu gösteriyor.

Sonuç olarak fiyatlar yükseldi. İspanya'nın Jaén kentinde üretilen sızma zeytinyağının yüz kilosu, beş yıl önce 262,50 € iken geçen yıl Kasım ayında 787 €'ya yükseldi ve bu da zeytinyağını dolandırıcılar için daha cazip bir pazar haline getirdi.