BMD Araştırma'nın haftalık değerlendirmesi

BMD Araştırma'nın değerlendirmesine göre, yurt içinde sanayi üretimi, işsizlik oranı ve cari denge verileri takip edilirken yurt dışında ise Almanya ve ABD enflasyon verilerinin yanı sıra Avrupa Merkez Bankası (AMB), faiz kararının odakta yer aldığı bir hafta geride bırakıldı.

Değerlendirmede şu bilgilere yer verildi:

"Almanya’da tüketici fiyat endeksi, Kasım ayında aylık yüzde 0,2 azalırken Ekim ayında yüzde 2 olan yıllık enflasyon, Kasım ayında yüzde 2,2’ye yükseldi. ABD’de tüketici fiyat endeksi, Kasım ayında beklentilere paralel aylık yüzde 0,3 artış gösterdi. Ekim ayında yüzde 2,6 olan yıllık enflasyon ise Kasım ayında yüzde 2,7 oldu.  Gıda ve enerji hariç tüketici fiyatları, Kasım ayında aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 3,3 arttı. Avrupa Merkez Bankası (AMB), Perşembe günü gerçekleştirdiği toplantısında beklentilere paralel faizlerde 25 baz puan indirime giderek mevduat faizini yüzde 3,0 seviyesine indirirken, refinansman faizi yüzde 3,40’tan yüzde 3,15’e ve marjinal fonlama tesisini yüzde 3,65’ten yüzde 3,40’a düşürdü. Böylece banka faizlerde bu yıl dördüncü kez indirim yapmış oldu. Banka aylık ortalama PEPP portföyünü de 7,5 milyar euro azaltma kararı aldı. Karar metninde dezenflasyon sürecinin rayında ilerlediğini belirten Banka, enflasyonun yüzde 2 seviyesi etrafında istikrar kazanması konusunda kararlı olduğunu vurguladı. Kararla birlikte açıklanan AMB'nin ekonomik projeksiyonlarında 2024 enflasyon beklentisi yüzde 2,5'ten yüzde 2,4 seviyesine indirildi. 2025 enflasyon beklentisi de yüzde 2,2'den yüzde 2,1'e çekildi. 2026 tahmini ise yüzde 1,9 olarak korundu. AMB Başkanı Christina Lagarde faiz kararı sonrası ”Özellikle mevduat faizini düşürme konusu para politikasının duruşunu yansıtan bir durum enflasyon görünümümüzü de ve enflasyonun altında yatan dinamiklerimize para politikasının geçişkenliğini de yansıtan bir karar oldu. Dezenflasyon süreci devam ediyor, 2025'te yüzde 2,3 çekirdek TÜFE bekliyoruz. Mali politikalar ve yapısal adımlar ekonomiyi daha güçlü bir hale getirecektir” dedi.

"Türkiye’de sanayi üretimi, Ekim ayında aylık yüzde 0,9 azalırken yıllık yüzde 3,1 azaldı. 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı, Ekim ayında bir önceki aya göre 61 bin kişi artarak 3 milyon 175 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puan artarak yüzde 8,8 oldu. İstihdam oranı, 0,2 puan artarak yüzde 49,9 olurken işgücüne katılma oranı ise 0,3 puan artarak yüzde 54,7 olarak gerçekleşti. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı ise Ekim ayında aylık 0,3 puan azalarak yüzde 16,6’e geriledi. Cari denge, Ekim ayında 1,9 milyar dolar fazla verdi. Cari denge böylece üst üste beşinci ayda fazla vermiş oldu.  Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 3,5 milyar dolar olurken hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 6,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Haftaya pozitif başlayan ve hafta içinde 9.962-10.277 aralığında hareket eden  BİST100 Endeksi, yüzde 0,44 kazançla 10.125,46 puandan haftayı tamamladı. 34,78’li seviyelerden haftaya başlayan Dolar/TL, 34,95 sınırını aşarken 36,75’li seviyelerden haftaya başlayan Euro/TL ise hafta içinde 36,55 seviyesinin altına indi. 

"Yurt dışı yerleşik yatırımcılar, 29 Kasım-6 Aralık haftasında reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 157,6 milyon dolar hisse senedi satışı, 102,3 milyon dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS-Kesin Alım) satışı ve 32,0 milyon dolar Özel Sektör Tahvil alımı gerçekleştirdi. Aynı haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 805 milyon dolar azalarak 103.414 milyon dolara ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 2.218 milyon dolar azalarak 59.299 milyon dolara geriledi. Kur korumalı mevduat (KKM) hesapları 509 milyon dolar azalarak 34.346 milyon dolar (1.185 milyar TL) olarak gerçekleşti. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 250 sınırının altında kalmaya devam etti.

Uzun vadede ne bekliyoruz

"TCMB, 2024 yılının ilk toplantısında politika faizini 250 baz puan artırarak yüzde 45,00 seviyesine yükseltirken, 22 Şubat tarihli toplantısında politika faizini değiştirmeyerek yüzde 45,00 seviyesinde sabit bıraktı. Merkez Bankası, 21 Mart tarihli toplantısında politika faizini 500 baz puan artırarak yüzde 50 seviyesine yükseltti. TCMB, 25 Nisan, 23 Mayıs, 27 Haziran, 23 Temmuz, 20 Ağustos,19 Eylül ve 17 Ekim tarihli toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek yüzde 50 seviyesinde sabit bıraktı.

"Kasım ayında yüzde 2,24 artan TÜFE’nin Kasım 2024 tarihli TCMB piyasa katılımcıları anketine göre; Aralık ayında yüzde 1,67, 2024 yılı sonunda yüzde 44,81, 12 ay sonrasında yüzde 27,20 ve 2025 yılı sonunda yüzde 26,22 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2024 sonunda 35,72 ve 12 ay sonrasında ise 42,75 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2024 sonunda 14,1 milyar dolar, 2025 yılında ise 19,8 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2024 ve 2025’te sırasıyla yüzde 3,1 ve yüzde 3,2 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin 3 ay sonrasında yüzde 45,38 ve 12 ay sonrasında ise yüzde 30,84 olması beklenmektedir."