Chancay Limanı, "Yeni Dönemde Kadim İnka Yolu"nun yeni başlangıç noktası

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve Peru Devlet Başkanı Dina Boluarte, video konferans yöntemiyle Peru’nun başkenti Lima'daki Chancay Limanı’nın açılış törenine katıldı.

Xi Jinping, “Chancay’dan Shanghai’ya kadar sadece Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin Peru’da yerine getirilmesine değil; aynı zamanda, yeni dönemde Asya-Latin Amerika arasındaki yeni kara ve deniz kanallarının açılmasına tanıklık ettik.” ifadesini kullandı. Xi, günümüzdeki Chancay Limanı’nın “Yeni Dönemde Kadim İnka Yolu”nun yeni başlangıç noktası hâline geldiğini dile getirdi.

Peru’yu üçüncü kez ziyaret eden Xi Jinping, son bir yıl içerisinde Peru Devlet Başkanı Dina Boluarte ile üç kez bir araya geldi. İki liderin Chancay Limanı’nın açılış törenine katılması da iki halk arasında uzun bir geçmişe dayalı derin dostluğu bir kez daha kanıtladı.

Chancay Limanı, Peru’nun başkenti Lima’nın kuzeyine 80 kilometre uzaklıkta bulunuyor. 2021 yılında başlayan limanın ilk aşamalı projesi, 18.000 TEU konteyner gemilerinin yanaşabilmesini, kısa vadede yılda 1 milyon ve uzun vadede yılda 1,5 milyon standart konteyner kapasitesine ulaşmayı hedefliyor. Limanın hizmet vermesiyle Peru’nun kara ile deniz arasındaki ve Asya ile Latin Amerika arasındaki bağlantısallığı güçlendi.

Çin Sosyal Bilmler Akademisi Latin Amerika Araştırma Enstitüsü’nden Zhou Zhiwei, Chancay Limanı’nın yeni konumunun, Çin ile Peru’nun yeni küresel ekonomik büyüme düzenine dönük anlayışının yanı sıra, Peru’nun Çin’in dev piyasasına girme isteğini gösterdiğini kaydetti.

Chancay Limanı’nın ilk projesinin tamamlanmasıyla Peru ile Çin arasındaki deniz mesafesi 23 güne kadar düştü. Lojistik maliyetinin yüzde 20 düşmesi, Peru’ya yılda 4,5 milyar dolar kazandırması ve 8 binden fazla kişiye iş imkânı yaratması bekleniyor.

Bunun yanı sıra, “yeşil” liman olma özelliği taşıyan proje kapsamında, hayvanlara yardım noktaları kuruldu ve çevredeki sulak alanlar ile kumsalların durumu iyileştirildi.

Bu da Chancay Limanı’nın “Yeni Dönemde Kadim İnka Yolu”nun yeni başlangıç noktası olmakla kalmayacağını, aynı zamanda Latin Amerika halklarının mutlu yaşamlarının başlangıç noktası olacağını gösteriyor.

Peru Devlet Başkanı Dina Boluarte, Xi Jinping’in son Peru ziyaretinin ikili ilişkiler için önemli bir dönüm noktası olarak iki ülkenin stratejik ortaklık ilişkisinde yeni bir sayfa açacağına dikkat çekti. Boluarte, ziyaretin iki halkın daha kalıcı ve müreffeh bir geleceği ortaklaşa inşa etmesine ve paylaşmasına yardımcı olacağını ve Peru-Çin kader birliğinin tesis edilmesine katkı yapacağını kaydetti.

Günümüz dünyasında hızlı değişimler yaşanıyor. Küresel yönetişim sisteminde büyük reformlar yaşanıyor. Çin tarzı modernleşme inşası hızlandırılırken Peru’da da bir dizi kalkınma planıyla enerjide ve sanayide dönüşüm yaşanıyor.

Zorluklara birlikte göğüs germeyi ve birlikte gelişmeyi isteyen Çin ile Peru, çok taraflılığı desteklerken korumacılığa karşı çıkıyor.

Çin ile Peru’nun, Pasifik çevresindeki önemli yeni kalkınan piyasalar ve Küresel Güney’in önemli ülkeleri olarak pragmatik işbirliğini daha yüksek bir düzeye çıkarması, gelişmekte olan ülkelerin ortak çıkarlarına da yararlı.

Peki bu işbirliğini daha ileriye taşımak nasıl mümkün olacak? Cumhurbaşkanı Xi Jinping, iki tarafın ticaret ve yatırım olmak üzere ‘‘çift motorun’’ çalışmasını güçlendirerek geleneksel sektörler ile yeni gelişen sektörleri birlikte geliştirmesi, üretim zincirini tedarik zinciriyle uyumlaştırması gerektiğini vurguladı.

Bir örnek vermek gerekirse, Çin’in yeni enerjili araçlarının Peruluların gözdesi olduğunu hatırlatmak gerek. Bu, Peru’nun yeşil dönüşümüne de yardımcı oluyor. Çin firmalarının yatırım yaptıkları fotovoltaik terminal ve rüzgâr terminali gibi projeler ülkenin karbon emisyonunu azaltmasına katkı sağladı.

Xi’nin son ziyaretinde, Chancay Limanı’nın açılmasından Serbest Ticaret Protokolü’nün seviyesinin yükseltilmesine; eğitim, kültür ve turizm alanlarındaki işbirliğinin yoğunlaştırılmasından çok taraflılığın vurgusunun tekrarlanmasına kadar verimli neticeler elde edildi. Çin ile Peru, Pasifik Okyanusu’nun iki ucunda bulunmalarına rağmen, kalıcı iyi komşuluk ilişkilerini sonsuza dek sürdürecek.