Çin Cumhurbaşkanı Xi ile ABD Başkanı Biden Lima'da görüştü

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ile ABD Başkanı Joe Biden Peru’nun başkenti Lima’da bir araya geldi.

Xi Jinping, görüşmede geride kalan dört yılda Çin-ABD ilişkilerinde iniş-çıkışlar görüldüğünü, bunun yanı sıra diyalog ve işbirliğinin geliştirildiğini ve genel olarak istikrarın korunduğunu belirtti. Xi, Biden’a Çin’in Taiwan, ekonomi, ticaret, bilim ve teknoloji, siber güvenlik, Güney Çin Denizi, Ukrayna krizi ve Kore Yarımadası gibi konulardaki tutumunu aktardı.

“Kimse, kendi iradesi doğrultusunda karşı tarafı değiştirmeye kalkmamalı”

Geçen dört yıldaki tecrübeleri gözden geçirmenin ve onlardan dersler çıkarmanın önemine işaret eden Xi, doğru bir stratejik kavrayışa sahip olma, sözlerle eylemlerin birbirine uyması, birbirine eşit şekilde davranma, kırmızı çizgilere ve temel ilkelere meydan okumama, daha çok diyalog ve işbirliği gerçekleştirme, halkın beklentilerine uyum sağlama ve büyük ülke sorumluluğunu üstlenme gerekliliğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Xi, Çin verdiği sözleri tutarken ABD’nin ise söz ve eylemlerinin birbirinden farklı olduğunu, bunun ABD’nin imajına yararlı olmadığı gibi karşılıklı güveni zedelediğini kaydetti.

Xi, taraflardan herhangi birinin kendi iradesi doğrultusunda karşı tarafı değiştirmeye ve kendi güçlü konumunu korumak için karşı tarafı kalkınma hakkından yoksun bırakmaya çalışmaması gerektiğini söyledi.

Xi, Taiwan meselesi, demokrasi ve insan hakları, Çin’in yolu ve sistemi ve Çin’in kalkınma hakkı olmak üzere dört konudaki kırmızı çizgilerin aşılamaz olduğunun altını çizdi.

Cumhurbaşkanı Xi Jinping, iki ülkenin ancak ortak olduklarında ve farklılıkları bir kenara bırakıp benzerlik arayışında bulunduklarında ikili ilişkilerde ilerleme kaydedilebileceğini dile getirdi.

Çin’in Güney Çin Denizi ve Ukrayna krizindeki tutumu

Xi, Biden ile görüşmesinde, ABD’nin Taiwan Boğazı’ndaki barışı korumak istiyorsa, sözde Taiwan’ın bağımsızlığına açıkça karşı çıkarak Çin’in barışçıl yeniden birleşmesini desteklemesi gerektiğini vurguladı.

Çin halkının kalkınma hakkından mahrum bırakılamayacağına işaret eden Xi Jinping, her ülkenin kendi güvenliğini korumaya ihtiyacı olduğunu, ulusal güvenlik kavramının genişletilmemesi ve diğer ülkelere baskı yapmak için kullanılan bir bahane hâline getirilmemesi gerektiğini vurguladı.

Çin’in siber saldırılar gerçekleştirdiğine dair mantıksız iddiaların hiçbir kanıtının bulunmadığını dile getiren Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Çin’in daima her tür siber saldırıya karşı olduğunu ve bunlarla mücadele ettiğini ifade etti.

Güney Çin Denizi meselesiyle ilgili olarak Xi Jinping, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki egemenliğini ve çıkarlarını korumada kararlı olduğunu, bölgedeki anlaşmazlıkların en iyi çözüm yolunun diyalog ve müzakere olduğunu söyledi. Xi, ABD’nin Güney Çin Denizi’ndeki ada ve resiflerle ilgili anlaşmazlıklara karışmaması ve bölgedeki provokatif girişimleri desteklememesi gerektiğini de vurguladı.

Cumhurbaşkanı Xi, Çin’in Ukrayna krizi konusunda barışı teşvik ettiğini ve Kore Yarımadası’nda bir savaşa izin vermeyeceğini, kendi stratejik güvenliğinin ve temel çıkarlarının tehdit edilmesine de göz yummayacağını belirtti.

Biden: ABD-Çin ilişkileri dünyadaki en önemli ikili ilişki

ABD Başkanı Joe Biden da görüşmede, dünya üzerindeki en önemli ikili ilişki olan ABD-Çin ilişkilerinin sadece iki halkın değil, aynı zamanda tüm dünyanın geleceğini yakından ilgilendirdiğini, iki ülke arasındaki rekabetin çatışmaya dönüşmemesini sağlamanın her iki ülkenin sorumluluğu olduğunu belirtti.

Biden, “ABD ‘Yeni Soğuk Savaş’, Çin’in rejimini değiştirmek, ittifakları güçlendirmek suretiyle Çin’e karşı çıkmak arayışında değil. ABD, Taiwan’ın bağımsızlığını desteklemiyor, Taiwan meselesinden yararlanarak Çin’le rekabete girmek niyetinde değil. ABD, Tek Çin ilkesini izlemeye devam edecek. Geçiş döneminde Çin’le diyaloğu güçlendirip karşılıklı anlayışı artırmaya hazırız.” diye konuştu.

7 maddelik fikir birliği

İki devlet başkanı, ikili ilişkileri yönlendirmek için karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşamanın yollarını bulma, iletişim kanallarını açık tutma, çatışmaları önleme, Birleşmiş Milletler Tüzüğü’ne bağlı kalma, ortak çıkarları ilgilendiren alanlarda işbirliği yapma ve ilişkilerdeki rekabet unsurlarını sorumlu şekilde yönetme olmak üzere yedi maddelik fikir birliği sağladı.

İki lider, söz konusu yol gösterici ilkelere bağlı kalarak ikili ilişkilerde istikrar korumaya hazır olduklarını dile getirdi.