Dünya AIDS Günü’nde AIDS ve HIV’i ne kadar tanıyoruz?

Dünya AIDS Günü öncesinde HIV ve AIDS’i ne kadar tanıyoruz? Tokalaşmayla ya da HIV pozitif biriyle aynı havuzda yüzmeyle virüs bulaşır mı? HIV ve AIDS ile ilgili merak edilenleri Liv Hospital Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Zehra Çağla Karakoç anlattı.

HIV ve AIDS nedir?

HIV insan bağışıklık yetmezlik virüsünün İngilizce tanımının ilk harfleriyle oluşan bir virüs hastalığı. Bu virüsü alan kişiye biz HIV ile yaşayan birey diyoruz. Eğer kişi bu virüsü aldıktan sonra, belli bir süre içerisinde tedavi almaz ise hastalık ilerleyerek bağışıklık sistemi hücrelerini öldürür ve AIDS dediğimiz hastalığın son aşamasına ulaşır. Eğer bu dönemde de kişi tedavi almaz ise hastalık ölümle sonuçlanır.

Tüm dünyada genç, cinsel aktif bireyler başta olmak üzere tüm yaş gruplarında görülebilen bir hastalıktır. Ülkemizde de maalesef son on yıl içinde bu hastalığa yakalanan kişi sayısı artış trendindedir.

HIV nasıl Bulaşır? Nasıl bulaşmaz?

Temel olarak korunmasız cinsel ilişki ile bulaşır. Ayrıca infekte bir anneden bebeğine, nadiren kan nakli ile veya infekte kan ile bulaşmış kesici ve delici alet yaralanmaları ile olabilir.

HIV sosyal ilişkiler ile (tokalaşmak, öpüşmek, aynı tuvaleti ve havuzu kullanmak.. vb ) bulaşmaz.

Kimler risk altındadır?

Korunmasız cinsel ilişki yaşayan herkes risk altınadır. Test yaptırmalıdır.

HIV tanısı nasıl konur? Şüpheli ilişkisi olan ne zaman test yapmalı?

Hastalığın bulaştığını anlamanın tek yolu test yapmaktır. Peki bu testler ne zaman yapılmalı? Şüpheli ilişki sonrası en erken 15 gün ve en geç olarak 45. gün yeni kuşak Eliza testleri yapılarak HIV virüsü tespit edilebilir. Dünya sağlık örgütü cinsel aktif bireylerin yılda en az bir kez HIV testi yaptırmasını önermektedir.

HIV tedavisi olan bir hastalık mıdır?

HIV tedavi edilebilir kronik bir hastalıktır. Hastalar bugünkü güncel bilgiler ile ömür boyu ilaç tedavisi (çoğunlukla tek doz ağızdan alınan tablet formunda) kullanmaktadırlar. Sosyal güvencesi olan her Türk vatandaşı, HIV tedavisi ve takibi sağlık bakanlığı hastanelerinde ücretsiz olarak yaptırabilir. Ancak kişiler çoğu zaman damgalanma gibi sebeplerle tedavi ve tanıya ulaşmayabiliyorlar. Bu nedenle, artık toplumda her bireyin HIV hastalığının ilk tanı aldığı 1980’li yıllardaki gibi ölümcül ve tedavisiz bir hastalık olmadığını, artık yeni tedaviler ile hastalığın tam kür olmasa da kronik bir hastalık olarak kontrol altında tutulduğunu, HIV için en önemli sorunun hala tanı olduğunu ve bugün aslında HIV tanısı alan bireylerin aslında gerçek sayının sadece yarısı olduğu ve bu nedenle risk altındaki kişilerin yılda en az bir defa HIV testi yaptırarak hem erken tedavi hem de hastalığın toplum içinde yayılmasını önleyebileceklerini bilmeleri gerekiyor.