ECONiX Araştırma, Türkiye'nin 2023 kamu sağlık sigortası harcamalarını inceledi

Devlet tarafından sağlanan sağlık hizmetlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) maliyetinin ve Genel Sağlık Sigortası (GSS) harcamalarının karnesi açıklandı. ABD, Estonya, Tunus ve Türkiye'deki ofisleriyle Doğu Avrupa, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Batı Asya ülkelerinde özel şirketlere, üniversitelere ve kamu kurumlarına sağlık ekonomisi, gerçek yaşam veri analizi, medikal bilgi yönetimi ve iş geliştirme gibi alanlarda danışmanlık hizmetleri sunan ECONiX Araştırma, 2023’te SGK ve GSS bütçelerini konu alan Türkiye Kamu Sağlık Sigortası Harcamaları Değerlendirme Raporu 2023’ü yayımladı.

SGK ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün açık verileri kullanılarak Ayşe Nazlı Yıldırım ve İrem Artaş'ın araştırmalarıyla, Ekin Begüm Özdemir, Öznur Seyhun ve Dr. Güvenç Koçkaya'nın danışmanlığında hazırlanan raporda, Türkiye’de SGK Genel Sağlık Sigortası'nın bütçe fazlasının 2023'te bir önceki yıla kıyasla %153 arttığını ortaya koydu.

2015’ten bu yana bütçe fazlası veriyor

SGK ve GSS bütçelerinin yanı sıra bütçeleri etkileyen hastane müracaatları, müracaat fatura tutarları, reçete sayıları ve reçete fatura tutarlarındaki değişimleri inceleyen raporda, SGK GSS kapsamında toplanan primler ve buradan yapılan sağlık harcamaları değerlendirildi. SGK GSS’nin 2015’e kadar bütçe açığı verdiğini hatırlatan rapor, 2015 sonraki dönemde genel sağlık sigortasının her yıl bütçe fazlası verdiğine dikkat çekti. Rapora göre 2021'de bütçe fazlası tutarı 13 milyar TL olarak kaydedilirken, 2022'de bu rakam 42 milyar TL'ye, 2023'te ise 107 milyar TL'ye ulaştı. 

Konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan ECONiX Yönetim Ekibi Üyesi Öznur Seyhun, “2023'teki bütçe fazlası tutarı, 2022'ye kıyasla %153'lük bir bütçe fazlasına işaret ediyor. 2015'ten bu yana artan ve hatta akademik çalışmalara da konu olan GSS bütçe fazlası trendinin birden çok sebebi olabilir. Daha da önemli olan, özellikle mali disiplinin ve sıkı para politikası koşullarının uygulandığı bu dönemde buradaki bütçe fazlasının sağlık ekonomisinin doğru alanlarına aktarılması ve verimlilik odaklı kullanılması” dedi.

2023’te hastane müracatları ve reçete sayıları arttı 

Sağlık enflasyonu, sağlık sektöründe üretim maliyetleri, Türkiye'nin en çok tercih edilen tıp fakülteleri gibi araştırmalarıyla tanınan ve SGK/GSS bütçelerini her yıl düzenli olarak inceleyen ECONiX Araştırma'nın raporunda geçtiğimiz yıl SGK tarafından karşılanan hastane müracaat sayılarında %8,3'lük, reçete sayılarında ise %4,83 artış olduğu belirtildi. 

2023'teki verilerde bir önceki yıl gibi pandemi çekincelerinin iyice ortadan kalkması trendinin etkilerinin görülmeye devam ettiğini belirten ECONiX Araştırma Yönetim Ekibi Üyesi Öznur Seyhun, "Müracaat ve reçete sayısındaki artışın en önemli bölümünün Ocak 2023'te gerçekleştiği görülüyor. 2023 rakamlarına göre SGK tarafından karşılanan toplam müracaat sayısı 606 milyonu geçti. Fatura tutarlarında ise Ağustos 2023 itibarıyla bir hızlanma göze çarpıyor. SGK'nın kamu sağlık sigortası kapsamında yaptığı reçete ödemeleri 2023’ün tamamında 205,3 milyon TL olarak kaydedildi. Sosyal Güvenlik Kurumu, hem müracaat hem de reçete sayısındaki artışa rağmen bu yıl da rekor bütçe fazlası vermeyi başardı” diye konuştu.

Gelirler giderlere göre %20 fazla

2023'te SGK'nın bütçesine kıyasla 153,9 milyar TL artıda olduğunu, SGK Genel Sağlık Sigortası bütçe fazlasının ise 107,9 milyar TL olduğunu söyleyen ECONiX Araştırma Yönetici Ortağı Dr. Güvenç Koçkaya, "SGK'nın GSS kapsamında 2023'te aldığı toplam prim miktarının 520,4 milyar TL olduğunu tespit ettik. Buna karşın SGK GSS’nin gider trendleri, gelirin giderden %20 daha yüksek olduğuna işaret ediyor. Kâr - zarar dengesi açısından bakıldığında 2023’teki kâr - zarar dengesi, %20,73 olarak ölçülüyor. Bu rakam pandemi yılı olan 2020’deki %21,15’lik rekoruna oldukça yakın. SGK, 2023’te GSS kapsamında 2022’ye kıyasla %29,18 daha fazla prim topladı. 2022'de reçete başı maliyet neredeyse yarı yarıya (%47,58) artmıştı. 2023'te de reçete başı maliyette yıl sonuna doğru bir hızlı yükseliş göze çarpıyor” ifadelerini kullandı. 

ECONiX Yönetim Ekibi Üyesi Dr. Güvenç Koçkaya, değerlendirmelerini şu ifadelerle sonlandırdı: “Özel şirketler, kamu kurumları ve akademik kurumlar için sağlık ekonomisi analizleri sunan bir araştırma şirketi olan ECONiX Araştırma olarak ilaç, tıbbi cihaz ve sağlık hizmetleri şirketleri için gerçek yaşam verilerinin çok önemli bir dayanak noktası olduğuna inanıyoruz. Bu kapsamda Samsun’daki Ar-Ge ofisimizde geliştirdiğimiz teknoloji çözümlerinin Avrasya, Avrupa, Kuzey Amerika ve Ortadoğu bölgelerinde daha geniş bir kitleye hitap edebilmesi için çalışıyoruz. Açık kaynaklardan oluşturduğumuz ve uzman yorumlarıyla zenginleştirdiğimiz bu rapor, her yıl yayımlanarak kendi alanında önemli bir referans teşkil ediyor. Dileriz 2023 raporumuz da tüm paydaşlara erişebilir.”