Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi'nden kentsel dönüşüm projesi

HAZARSAM (Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi) Başkanı Prof. Dr. Bilal Çoban, üç büyük deprem yaşamış olan Elazığ'da özellikle merkezi mahallelerde riskli yapıların bir an önce kentsel dönüşüme gitmesi gerektiğini söyledi. Beklenen olası büyük depremlerde yaşanacak felaketlerin önüne geçmek için kentsel dönüşümün önemide vurgu yapan Çoban ''İkinci Bahar Elazığ Kentsel Yenileme '' adını verdikleri bir projeyi anlatarak Elazığ kamuoyuna çağrıda bulundu. 

HAZARSAM Başkanı Prof. Dr. Çoban, kentsel dönüşümün ekonomik daralma nedeniyle konuşulmadığını söyleyerek artık yerinde döşüm yerine kentin yenilenme zamanının geldiğini kaydederken, “Kentsel dönüşümün altının boşaltıldığının herkes farkında. Şehir merkezimiz aynı sokakta önce 3 kata, 5 kata maalesef onlarca kata erişilen adının kentsel dönüşüm olduğu bir süreç yaşandı. Mahallelerin bir izdüşümü olur. Bu şehirde tek katlı iki katlı on on beş katlı aynı mahallede evler var. Bu şehirde yerinden dönüşüm yerine kentin yenilenmesi lazım. Bizim projemiz ikinci bahar ismini taşıyan. Yenilen sürecine bir model olarak evrilen bu modelin diğer illere model olacağını varsayıyoruz” dedi.

Elazığ'ın ardı ardına üç büyük deprem yaşadığını ve bina stokunun yenilenmesi konusunda önemli adımlar atılması gerektiğini kaydeden Çoban ''Elazığ, bina envanteri, yapılaşma, imar ve gelecek kent vizyonu konularında kritik bir noktada bulunmaktadır. 2020 Sivrice Depreminden önce, son 20 yılda inşa edilen Hilalkent, Çaydaçıra, Cumhuriyet ve Ataşehir Mahalleleri haricinde diğer Merkez mahallelerin deprem dayanımının yetersiz bir yapı stokuna sahip oldukları biliniyordu. 2020 Sivrice Depreminden sonra yıkılan binalar, kaybedilen canlar ve hasarlı binlerce bina ile bu bilgi maalesef teyit edilmiş oldu. 2020 Sivrice Depremi ve 2023 Kahramanmaraş Depremlerinden sonra TOKİ marifetiyle şehrin dört bir yanında uydu kentler oluşturuldu. TOKİ konutları ile vatandaşlar merkezden uzak ancak depreme dayanıklı konut ve yaşam alanlarına yerleştiler. Bu sırada Merkez Mahallelerde kalan ve maalesef çok büyük çoğunluğu deprem dayanımı yetersiz binalar, büyük riskler teşkil etmeye devam etmektedir.'' açıklamasını yaptı.

Özellikle kent merkezinde büyük bir kentsel dönüşüm hareketinin başlaması gerektiğinin altını çizen Çoban, merkez mahallelerin yenilenmesinin, Elazığ’ın geleceği anlamında kritik öneme sahip olduğunu söyledi.

Yenilemenin sadece bina dönüşümü olarak düşünülmemesi gerektiğini de belirten Çoban: ''Yenileme; başta imar olmak üzere, bina yenilenmesi, yolların yenilenmesi, sosyal donatının yenilenmesi ve en önemlisi şehri bir baştan diğer başa geçecek toplu hafif raylı bir ulaşımın planlanmasıdır. Bütün bunların yapılabilmesi için en temel ve en kritik unsur, maliyet ve finansmandır. Türkiye’de kentsel dönüşüm ve kentsel yenilemenin önündeki en büyük engel finansman gibi görünse de aslında en büyük engel her türlü maddi desteğin Merkezi İdareden beklenmesi alışkanlığıdır. Dünyadaki bütün başarılı ve vizyon kentsel yenilenme projelerinin tamamının kendilerine özgü finansman modellerinin olduğu unutulmamalıdır. İkinci Bahar Elazığ Kentsel Yenileme Modelimiz hazırlanmadan önce, detaylı bir durum tespiti yapılmıştır. Vatandaşlarımızın tereddütleri, şüpheleri, beklentileri ve talepleri dikkatle sınıflandırılmış ve değerlendirilmiştir. Kentsel Yenilenme Projemizin başarılı olması, vatandaşımızın teveccühü ile doğrudan ilişkilidir. Kentsel Yenileme Projelerinin hayata geçmesinin önünde iki temel engel bulunmaktadır; birincisi, çok büyük finansman ihtiyacı, ikincisi ise vatandaşa olmayan evin taahhüt edilmesidir. İkinci Bahar Elazığ Kentsel Yenileme Modeli, tüm gerçekler, avantajlar, dezavantajlar, riskler ve imkanlar değerlendirilerek oluşturulmuştur." şeklinde konuştu.