IEA: Yavaşlayan talep artışı, yükselen üretim petrol piyasalarını arz fazlasına götürüyor

Enerji dönüşümleri ilerledikçe önümüzdeki yıllarda dünyanın petrol talebindeki büyümenin yavaşlaması beklendiğinin altı çizilen raporda, "IEA'nın yeni petrol piyasası görünümüne göre, aynı zamanda küresel petrol üretimi artarak piyasadaki gerginlikleri hafifletecek ve yedek kapasiteyi Covid krizi dışında görülmemiş seviyelere doğru itecek" denildi.

IEA İcra Direktörü Fatih Birol, "Pandemi toparlanmasının hız kaybetmesi, temiz enerji geçişlerinin ilerlemesi ve Çin ekonomisinin yapısının değişmesiyle birlikte küresel petrol talebindeki büyüme yavaşlıyor ve 2030'da zirveye ulaşacak" dedi ve ekledi:

"Bu yıl talebin günde yaklaşık 1 milyon varil artmasını bekliyoruz. En son verilere dayanan bu raporun tahminleri, bu on yıl içinde büyük bir arz fazlasının ortaya çıkacağını gösteriyor ve petrol şirketlerinin iş stratejilerinin ve planlarının meydana gelen değişikliklere hazırlıklı olduğundan emin olmak isteyebileceklerini gösteriyor."

Büyümedeki yavaşlamaya rağmen, daha güçlü politika önlemleri uygulanmadığı veya davranış değişiklikleri gerçekleşmediği takdirde, küresel petrol talebinin 2030 yılında 2023 yılına göre günlük 3,2 milyon varil daha yüksek olacağının öngörüldüğü vurgulanan raporda, şöyle denildi:

"Bu artış Asya'daki gelişmekte olan ekonomilerden - özellikle Hindistan'da ulaşım için daha yüksek petrol kullanımı - ve özellikle Çin'de gelişen petrokimya endüstrisinden jet yakıtı ve hammaddelerin daha fazla kullanılmasından kaynaklanacaktır. Buna karşılık, gelişmiş ekonomilerdeki petrol talebinin on yıllardır süren düşüşünü sürdürmesi ve 2023'te günde 46 milyon varile yakın iken 2030'da günde 43 milyon varilin altına düşmesi bekleniyor. Pandemi dönemini saymazsak, gelişmiş ekonomilerin petrol talebi en son 1991 yılında bu kadar düşük seyretmişti."

Rapordaki verilere göre, OPEC+ dışındaki üreticiler, 2030 yılına kadar beklenen artışın dörtte üçünü oluşturarak bu beklenen talebi karşılamak için küresel üretim kapasitesinin genişlemesine öncülük ediyor. ABD tek başına OPEC+ dışı kazanımların günlük 2,1 milyon varilini oluşturmaya hazırlanırken, Arjantin, Brezilya, Kanada ve Guyana günlük 2,7 milyon varil daha katkıda bulunuyor.

Raporda yer verilen öngörülere göre, bu on yılın sonuna doğru onaylanan projelerin akışı durduğunda, önde gelen OPEC+ dışı üreticilerde kapasite artışı yavaşlayacak ve ardından duracak. Bununla birlikte, şirketler halihazırda çizim tahtasında olan ek projeleri onaylamaya devam ederse, 2030 yılına kadar günde 1,3 milyon varil daha OPEC+ dışı kapasite faaliyete geçebilecek.

Rapora göre, küresel rafinaj kapasitesi 2023-2030 yılları arasında günde 3,3 milyon varil artarak tarihsel eğilimlerin oldukça altında seyredecek. Bununla birlikte, biyoyakıtlar ve doğal gaz sıvıları (NGL'ler) gibi rafine edilmemiş yakıtların arzında eş zamanlı bir artış göz önüne alındığında, bu dönemde rafine edilmiş petrol ürünlerine olan talebi karşılamak için yeterli olacak. Raporda, bu durumun, görünüm döneminin sonuna doğru rafineri kapanışlarının yanı sıra, 2027'den sonra Asya'da kapasite artışında yavaşlama olasılığını artırdığı eklendi.