İklim politikası uzmanları: COP zirveleri "artık amacına uygun değil"

Rapora göre bin 700'den fazla kömür, petrol ve gaz lobicisine COP29'a erişim izni verildi.

Grupta eski BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, eski İrlanda Başkanı Mary Robinson, eski BM İklim Şefi Christiana Figueres ve önde gelen iklim bilimci Johan Rockström yer alıyor.

Grup BM'ye, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (Paris anlaşmasının ana antlaşması) kapsamındaki yıllık "taraflar konferansları"nın karmaşık sürecinin basitleştirilmesini ve gelişmekte olan ülkelere daha fazla söz hakkı tanınarak daha sık toplantılar düzenlenmesini talep eden bir mektup yazdılar.

Mektupta "Artık Cop'un artık amacına uygun olmadığı açık. Müzakereden uygulamaya geçişe ihtiyacımız var" diye yazdılar.

Bu yılki COP29 olarak bilinen görüşmeler Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de devam ediyor.

Azerbaycan, ihracatının yarısını petrol ve gazın oluşturduğu büyük bir fosil yakıt üreticisi olduğu için konferans için tartışmalı bir ev sahibi. Geçtiğimiz yılki konferans da bir petrol devleti olan Birleşik Arap Emirlikleri'nde düzenlenmişti ve o edisyonun başkanı Sultan Al Jaber, ülkenin ulusal petrol şirketi Adnoc'un başkanlığını yapmaya devam etti.

Cop29 açılmadan önce, Azerbaycan hükümetinin organizasyon ekibinin kilit üyelerinden biri fosil yakıt anlaşmaları yapılmasına yardım teklif ediyormuş gibi filme alındı. Azerbaycan'ın cumhurbaşkanı İlham Aliyev de açılış töreninde ülkesinin petrol ve gazının "Tanrı'nın bir hediyesi" olduğunu belirtti.

Grup mektupta "Fosil enerjiden aşamalı olarak çıkış/geçiş sürecini desteklemeyen ülkeleri dışlamak için katı uygunluk kriterlerine ihtiyacımız var. Ev sahibi ülkeler, Paris anlaşmasının hedeflerini desteklemek için yüksek düzeyde hırslarını göstermeli" diye yazdı.

Grubun içinde yer alan eski BM İklim Şefi Christiana Figueres "Son COP'ta, fosil yakıt lobicileri bilimsel kurumların, yerli toplulukların ve savunmasız ulusların temsilcilerinden daha fazlaydı. En çok etkilenenlerin adil temsilini sağlayan COP sürecinde önemli reformlar yapmadan adil bir geçiş sağlamayı umamayız." diye konuştu.

COP29'un odak noktası, yoksul ülkelere sera gazı emisyonlarını azaltmaları ve iklim kaynaklı aşırı hava koşullarının etkilerine uyum sağlamaları için yeterli nakit sağlamanın nasıl yapılacağı.

Yoksul ülkeler, Paris anlaşmasının amaçlarını yerine getirmek ve küresel sıcaklık artışlarını sanayi öncesi seviyelerin 1,5 santigrat derece üzerine sınırlamak için 2030 yılına kadar yılda yaklaşık 1 trilyon dolara ihtiyaç duyacak.

Önde gelen ekonomistlerin bir raporuna göre, bunun yaklaşık üçte biri, Dünya Bankası gibi kalkınma bankaları veya doğrudan fonlama yoluyla gelişmiş ülkelerden gelmeli, geri kalanının çoğu ise özel sektörden gelmeli.