Yerel parlamentolar: Fon kesintileri Sami dillerinin ölümü anlamına gelebilir

İsveç, Finlandiya ve Norveç'in yerel parlamentoları, Stockholm ve Helsinki'nin kritik bir koruma kurumunu vurabilecek fonları geri çekme planlarında ısrar etmeleri halinde bazı Sámi dillerinin yok olabileceği uyarısında bulundu.

Sámi Giellagáldu, Norveç, İsveç ve Finlandiya'da tahmini 20,000 kişi tarafından konuşulan ve Unesco tarafından tehlike altında olarak sınıflandırılan Kuzey Sámi ve her biri 50'den az konuşanı olan çok daha küçük Pite Sámi ve Ute Sámi de dahil olmak üzere İskandinavya'daki dokuz Sámi dilinin kullanımını korumak, teşvik etmek ve güçlendirmek için kuruldu.

Ancak bu dillerin tanıtılması ve yaşatılması için gerekli olan yeni terminoloji ve standardizasyonların geliştirilmesi için çalışan daimi bir kurum haline getirilmesinden sadece iki yıl sonra, İsveç ve Finlandiya hükümetleri fon kesintilerini açıkladı.

Sámi Giellagáldu'nun Genel Müdürü Mika Saijets bunu bölgeyi “50 yıl geriye götürecek” gerici bir adım olarak nitelendirdi ve hükümetleri “dilin kalbini söküp atmakla” suçladı.

Mika Saijets, bunun sonucunda dillerin yok olması gibi somut bir risk olduğunu söyledi. “Bu dillerden bazılarının yok olması büyük bir risk. Unesco'ya göre tüm Sami dilleri tehdit altında ya da kritik derecede tehdit altında olarak tanımlanıyor.”

Samiler binlerce yıldır kuzey İskandinavya 'da yaşayan göçebe halkların torunlarıdır. Finliler Finlandiya'ya girdiklerinde, yaklaşık 100'lü yılların başında, Sami yerleşimleri muhtemelen bu ülkenin tamamına dağılmıştı; bugün ise kuzey ucuyla sınırlıdırlar.

İsveç ve Norveç'te de benzer şekilde kuzeye itilmişlerdir. Samilerin kökeni belirsizdir; bazı araştırmacılar onları Paleo-Sibirya halkları arasına dahil eder; diğerleri ise Alpin olduklarını ve Orta Avrupa'dan geldiklerini savunur.

Ren geyiği çobanlığı çok yakın zamana kadar Sami ekonomisinin temelini oluşturuyordu. Samiler en eski zamanlardan beri ren geyiği avlamış ve onları az sayıda yük ve yem hayvanı olarak tutmuş olsalar da, büyük sürülerle tam ölçekli göçebelik sadece birkaç yüzyıl önce başlamıştır.

Ren geyiği çobanı Samiler çadırlarda ya da çim kulübelerde yaşar ve sürüleriyle birlikte beş ya da altı ailelik birimler halinde göç eder, yol boyunca avlanarak ve balık tutarak beslenmelerini tamamlarlardı.

Kuzey Avrupa'da, kıtanın tek yerli grubu olarak  80 bin ila 100 bin Sami yaşamakta.